ĐỘNG VẬT CÁT TƯỜNG
NGỰA
Ở Trung
Quốc, ngựa luôn tượng trưng cho sức sống của dân tộc, ngựa là nhân vật phóng
khoáng sôi nổi trong văn hoá lịch sử.
“Long
mã tinh thần” 龍馬精神 là loại tinh thần bất diệt mà người Trung Quốc sùng
thượng, bất cứ lúc nào, thần long và tuấn mã cũng đều nhận được sự yêu thích của
mọi người. Trong truyền thuyết thần thoại cổ đại Trung Quốc, những ghi chép
liên quan đến thiên lí mã 千里馬, thần mã 神馬, thiên mã 天馬 cũng rất nhiều,
trong đó, quan niệm “thiên mã hành không, độc lai độc vãng” 天馬行空獨來獨往 (thiên
mã trên không, đi một mình về một mình) đại biểu cho phong độ phóng khoáng đạm
bạc của người Trung Quốc.
Do bởi
thần thái của ngựa tung bay, phong độ nhanh nhẹn, quân vương các đời đều yêu
quý ngựa, trong lịch sử lưu truyền rất nhiều câu chuyện cảm động liên quan đến
người và ngựa: như Bát tuấn mã (1) của Chu Mục Vương 周穆王, Lục tuấn mã (2) của Đường Thái Tông 唐太宗, Ô Chuy mã 烏騅馬 của Hạng Vũ 項羽, Xích Thố mã 赤兔馬
của Quan Vân Trường 關雲長, Bạch mã 白馬của Tiết Nhơn Quý 薛仁貴, Bạch Long câu 白龍駒
của Nhạc Phi 岳飛, danh mã nhân được danh nhân cưỡi nên ngày càng hiển
hách. Hình tượng của ngựa được vẽ trong những đồ án cũng mang ý nghĩa cát tường.
Hình vẽ một con khỉ cưỡi trên lưng ngựa ngụ ý “mã thượng phong hầu” 馬上封侯 (3).
CHÚ CỦA NGƯỜI DỊCH
(1)- BÁT TUẤN MÃ 八駿馬:
chỉ 8 con thần mã của Chu Mục Vương.
Theo Mục Thiên Tử truyện 穆天子傳 quyển 1, 8
con thần mã đó là:
Xích Kí 赤驥, Đạo Li 盜驪, Bạch Nghĩa 白義, Thâu Luân 踰輪, Sơn Tử 山子, Cừ Hoàng 渠黃, Hoa Lưu 華騮, Lục Nhĩ 綠耳.
Theo Thập di kí – Chu
Mục Vương 拾遺記 - 周穆王 của Vương Gia 王嘉
đời Tấn, 8 con thần mã đó là:
Tuyệt Địa
絕地, Phiên Vũ 翻羽, Bôn Tiêu 奔霄, Việt Ảnh 越影, Thâu Huy 踰輝, Siêu Quang 超光, Đằng Vụ 騰霧, Hiệp Dực 挾翼.
(2)- LỤC TUẤN MÃ 六駿馬:
hai bên đông tây tế đàn ở mặt bắc của Chiêu lăng 昭陵
tức lăng mộ của Đường Thái Tông Lí Thế Dân 李世民
tại Lễ Tuyền 醴泉 Thiểm Tây 陝西 có 6 tấm phù điêu
đá xanh khắc 6 con ngựa, tên 6 con ngựa đó là:
Quyền
Mao Qua 拳毛騧, Thập Phạt Xích 什伐赤,
Bạch Đề Ô 白蹄烏, Đặc Lặc Phiếu 特勒驃,
Thanh Truy 青騅, Táp Lộ Tử 颯露紫.
(3)- MÃ THƯỢNG PHONG HẦU馬上封侯: “mã thượng” 馬上 có nghĩa là trên lưng ngựa, nhưng trong tiếng Bắc
Kinh hiện đại, “mã thượng” có nghĩa là lập tức, ngay tức khắc, con khỉ tiếng Hán là “hầu” 猴, ở đây mượn âm “hầu” để chỉ tước “hầu” một trong 5 tước
thời cổ. Như vậy “mã thượng phong hầu” ngụ ý sẽ nhanh chóng được thăng quan tiến
tước.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn
02/02/2014
(Mồng 3 Tết Giáp Ngọ)
Dịch từ nguyên tác Trung văn
CÁT TƯỜNG ĐỘNG VẬT LOẠI
MÃ
吉祥動物類
馬
Trong quyển
CÁT TƯỜNG ĐÍCH TRUNG QUỐC
吉祥的中國
Bản công ti biên tập bộ biên soạn
Ngọc thụ đồ thư ấn loát hữu hạn công ti, năm Dân Quốc
thứ 90.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật