THỌ TINH LÃO NHÂN
Thọ Tinh
壽星 cũng còn gọi là Nam Cực Lão Nhân Tinh 南極老人星 hoặc Nam Cực Tiên Ông 南極仙翁. Tương truyền từ thời nhà Tần đã bắt đầu lập miếu phụng thờ. Ban đầu mọi
người cho rằng ông có thể nắm giữ quốc vận dài ngắn. Về sau, trong dân gian dần
xem ông là vị thần tiên chủ tể việc thọ yểu chốn nhân gian. Hình tượng của ông
là một ông lão tóc trắng, dáng người không cao, lưng hơi khom, có đôi mắt hiền
từ với nụ cười đáng yêu. Trán ông cao, đầu rất dài, một tay chống cây trượng
cong cong, tay kia bưng quả đào tươi. Có lúc, ông còn cưỡi trên con hươu, cả
phúc, lộc, thọ đều tập trung trên người ông.
Thọ Tinh
thời cổ có 2 ý nghĩa: một là hai sao Giác 角,
Cang 亢 ở
phương đông trong nhị thập bát tú. Trong Nhĩ
Nhã – Thích thiên 爾雅 - 釋天 ghi rằng:
Thọ
Tinh, Giác Cang dã
壽星, 角亢也
(Thọ Tinh là sao Giác và sao Cang)
Sao
Giác là sao thứ nhất trong 7 sao của chòm Thương Long 蒼龍 ở phương đông,
sao Cang là sao thứ hai. Quách Bộc 郭濮 chú thích rằng:
Giác Cang, vị ư các tú chi thủ, thị liệt tú chi trưởng,
sở dĩ khiếu Thọ Tinh. Đệ nhị cá ý nghĩa, tựu thị Nam
角亢,
位於各宿之首, 是列宿之長, 所以叫壽星. 第二個意義, 就是南極老人星.
(Giác và Cang ở vị thứ
đầu các sao, là trưởng của các sao, cho nên gọi là Thọ Tinh. Ý nghĩa thứ hai
chính là Nam Cực Lão Nhân Tinh)
Trong Sử kí – Thiên quan thư 史記 - 天官書 cũng ghi rằng:
Tại tây cung Lang tinh phụ cận hữu nhất khoả đại tinh,
khiếu Nam
在西宮狼星附近, 有一顆大星, 叫南極老人星. 老人星出現, 天下就太平, 安定; 不出現, 就會有兵刀戰亂之事.
(Bên cạnh
Lang tinh ở Tây cung có một ngôi sao lớn, gọi là Nam Cực Lão Nhân Tinh. Lão
Nhân Tinh xuất hiện, thiên hạ thái bình, yên ổn; không xuất hiện sẽ gặp phải
chiến loạn binh đao)
Thời cổ
Trung Quốc, phụng thờ Thọ Tinh sớm nhất là bắt đầu vào thời Tần, đến thời Đông
Hán đã đem việc phụng thờ Thọ Tinh và hoạt động kính lão kết hợp lại. Theo những
ghi chép trong Hán thư 漢書 và Hậu Hán thư 後漢書, vào lúc Thu phân, Nam Cực Lão Nhân Tinh thường xuất
hiện ở nam giao. Cho nên, vào tháng Trọng Thu hàng năm (tháng 8 âm lịch), triều
đình tế Nam Cực Thọ Tinh tại Lão Nhân miếu 老人廟 ở quốc đô.
Dân gian
thường đem Thọ Tinh, Phúc Tinh, Lộc Tinh kết hợp lại, gọi chung là Phúc Lộc Thọ.
Ba vị thần tiên này lần lượt đại biểu cho phúc vận, quan lộc và trường thọ, rất
được mọi người sùng kính.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 31/01/2014
(Mồng 1 Tết Giáp Ngọ)
Nguyên tác Trung văn
THỌ TINH LÃO NHÂN
壽星老人
Trong quyển
CÁT TƯỜNG ĐÍCH TRUNG QUỐC
吉祥的中國
Bản công ti biên tập bộ biên soạn
Ngọc thụ đồ thư ấn loát hữu hạn công ti, năm Dân Quốc
thứ 90.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật