KHỞI NGUYÊN CỦA GIÀY
Vào thời
đại đồ đá cũ, người nguyên thuỷ đã dùng các loại đá đơn giản chế tạo thành công
cụ săn bắt động vật. Sau khi có được động vật liền đem về hang động, “ăn thịt
và lấy da để dùng”, đây chính là thời kì người vượn nhự mao ẩm huyết 茹毛饮血 (ăn lông uống máu), thực thảo mộc chi thực, ý cầm thú chi bì 食草木之实衣禽兽之皮 (ăn quả của cây cỏ, mặc da của cầm thú) trong lịch sử. Để không bị ảnh hưởng và uy hiếp
bởi điều kiện khí hậu bên ngoài và điều kiện mặt đất, họ không chỉ làm ra áo da
thú để chống lại giá rét, mà còn biết dùng da thú để bảo vệ đôi chân, cũng
chính là dùng da thú một cách giản đơn bọc đôi chân lại, nhằm đạt đến mục đích
để đôi chân không bị lạnh, không bị tổn thương.
Thời cổ
phân chia phục sức trên thân thể con người ra làm “thủ y” 首衣, “thượng y” 上衣, “hạ y” 下衣 và “túc y” 足衣. Túc y chính là từ
mà người xưa gọi chung giày và vớ. Lúc bấy giờ, sức sản xuất của xã hội cực kì
thấp, cũng chưa phát minh ra dệt. Phụ
nhân bất chức, cầm thú chi bì túc y dã 妇人不织, 禽兽之皮足衣也 (Đàn bà không dệt, dùng da thú để bọc chân) (Hàn Phi – Ngũ đố 韩非 - 五蠹). Theo sự nghiên cứu của các chuyên gia, nhân loại trải
qua thời kì chân trần, về sau mới phát minh ra giày. Tại nơi tương đối lạnh giá
này, người nguyên thuỷ lúc bấy giờ dùng một miếng da nhỏ cắt từ tấm da thú để
quấn đôi chân lại, trên thực tế đó là một loại vớ da. Đây chính là “túc y” sớm
nhất, đã có lịch sử hơn mấy vạn năm. Nhân vì dùng để bọc chân nên cũng gọi là
“khoả cước bì” 裹脚皮. Theo sự suy đoán, nó là giày nguyên thuỷ cổ xưa nhất,
cũng là hình thái nguyên thuỷ của giày ngày nay. Theo truyền thuyết, giày do Phục
Hi 伏羲 phát minh, khi săn bắt động vật, ông dùng da thú bọc
chân lại, vừa đề phòng chân bị tổn thương vừa giữ ấm chân, là người đi đầu
trong việc mang giày của nhân loại.
Tuy đến
nay Trung Quốc vẫn chưa phát hiện được vật thực “giày nguyên thuỷ”, nhưng trong
những văn vật khảo cổ khai quật được đã phản ánh hình tượng giày, ủng mà cư dân
thời viễn cổ đã mang, cung cấp những tư liệu sinh động cho việc nghiên cứu lịch
sử văn hoá thời viễn cổ ở Trung Quốc.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 29/01/2014
Nguyên tác Trung văn
HÀI ĐÍCH KHỞI NGUYÊN
鞋的起源
Trong quyển
TRUNG QUỐC DÂN TỤC VĂN HOÁ
PHỤC SỨC
中国民俗文化
服饰
Biên soạn: Vân Trung Thiên 云中天
Bách Hoa Châu văn nghệ xuất bản xã, 2006.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật