TRUYỀN THUYẾT THẦN THOẠI VỀ ĐẠI VŨ
Vũ 禹 được xem là vị anh
hùng dân tộc có những cống hiến vĩ đại ở nhiều phương diện, được mọi người sùng
bái, vì thế có nhiều truyền thuyết thần thoại liên quan tới ông.
Việc ra
đời của ông Vũ rất thần kì. Truyền thuyết kể rằng, ông Cổn 鲧 lấy cắp báu vật “tức nhưỡng” 息壤 (1) của Thiên đế để trị thuỷ, Thiên đế giận sai hoả thần
Chúc Dung 祝融 giết chết ông Cổn ở Vũ Giao 羽郊.
Ông Cổn chết đã 3 năm mà thi thể không huỷ nát, có người dùng dao rạch bụng
ông, ông Vũ từ trong đó nhảy ra, còn ông Cổn hoá thành một con gấu vàng (có
thuyết cho là con rồng vàng), ẩn náu trong núi.
Ông Vũ
bận việc trị thuỷ, đến năm 30 tuổi vẫn chưa kết hôn. Lúc bấy giờ có một con cáo
trắng 9 đuôi biến thành một cô gái xinh đẹp tên là Đồ Sơn 涂山, Đồ Sơn hướng đến ông Vũ bày tỏ tình yêu, ông Vũ liền
kết hôn với cô ta. Nhưng sau khi cưới, ông Vũ vẫn bận việc trị thuỷ nên rất ít
khi về nhà. Đồ Sơn nhớ ông Vũ nên đã đi đến công trường trị thuỷ tìm. Lúc bấy
giờ nhìn thấy ông Vũ biến thành con gấu đang đào núi. Đồ Sơn cảm thấy xấu hổ liền
quay đầu bỏ chạy. Ông Vũ đuổi theo sau, nhưng trong lúc vội vàng đã quên biến lại
hình người. Đồ Sơn nhìn thấy đang đuổi theo vẫn là con gấu liền biến thành cục
đá. Ông Vũ nhìn cục đá nói lớn: “Trả con cho ta!” Cục đá liền nứt sinh ra một đứa
bé, cho nên đứa bé có tên là “Khải” 启 hoặc “Khai” 开.
Thần
thoại về ông Vũ trị thuỷ càng nhiều. Ông nhận được sự giúp đỡ của nhiều vị thần
linh, như rồng vàng thế ông vẫy đuôi đào sông, thuỷ thần mặt người thân cá tặng
ông bản đồ giúp ông trị thuỷ, cũng có vị thần mặt người thân rắn tặng ông ngọc
giản dài 1 thước 2 tấc dùng để đo trời đất, bình định thuỷ thổ v. v… Đồng thời
trong quá trình trị thuỷ ông Vũ cũng đã giết một số yêu quái gây hại cho con
người như sơn yêu, thuỷ quái, mộc ma, ông từng bắt giết thuỷ quái Vô Chi Kì 无支祁 (2), đó là
một câu chuyện kinh tâm động phách.
CHÚ CỦA NGƯỜI DỊCH
(1)- TỨC NHƯỠNG 息壤:
“tức nhưỡng” là một thần vật trong truyền thuyết cổ đại Trung Quốc. Gọi là “tức
nhưỡng” chính là loại thổ nhưỡng tự nó có thể tự động sinh trưởng. Dùng “tức
nhưỡng” để đắp đê, hễ nước dâng cao 1 thước thì đê cũng tự động dâng cao 1 thước.
(2)- VÔ CHI KÌ 无支祁:
cũng được viết là无支奇, 无支祈, thuỷ quái trong
thần thoại Trung Quốc. Hình trạng của nó giống con vượn, sóng mũi lõm, trán nhô
ra, đầu trắng mình xanh, mắt đỏ con ngươi vàng. Đầu và cổ của nó dài đến 100
thước, sức mạnh hơn cả 9 con voi, nó thường
gây sóng gió ở sông Hoài 淮làm nguy hại đến bách tính. Khi ông Vũ trị thuỷ ở
sông Hoài, Vô Chi Kì gây sự, sấm gió nổi lên, gỗ đá đều kêu, ông Vũ tức giận
cho triệu tập các thần, đồng thời đích thân xuống lệnh cho thần thú Quỳ Long 夔龙 bắt Vô Chi Kì. Vô Chi Kì tuy bị bắt nhưng luôn vùng vẫy,
không ai quản thúc được. Ông Vũ dùng xích sắt khoá cổ nó lại, lấy chuông vàng xỏ
vào mũi nó, trấn áp nó dưới chân Quy sơn 龟山 ở Hoài Âm 淮阴. Từ đó sông Hoài êm đềm chảy vào biển đông.
Vô Chi
Kì cũng là nguyên hình Tôn Ngộ Không 孙悟空 trong Tây du kí 西游记, bộ tiểu thuyết thần thoại cổ điển Trung Quốc.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 28/6/2013
Nguyên tác Trung văn
ĐẠI VŨ ĐÍCH THẦN THOẠI TRUYỀN THUYẾT
大禹的神话中国
Trong quyển
ĐỒ VĂN TRUNG QUỐC THÔNG SỬ
图文中国通史
(tập Sử tiền sử - Chiến quốc)
Chủ biên: Triệu Hướng Tiêu 赵向标
Tân Cương nhân dân xuất bản xã, 2002.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật