THIÊN KIM MÃI CỐT
千金买骨
NGÀN
VÀNG MUA BỘ XƯƠNG KHÔ
Giải
thích: thành ngữ
này dùng để ví với việc khao khát có được người hiền tài.
Xuất
xứ: Hán . Lưu
Hướng 刘向:
Chiến quốc sách – Yên sách 战国策 - 燕策
Thời
Chiến quốc, nước Yên phát sinh nội loạn, nước Tề thừa cơ đánh bại nước Yên. Vị
Hoàng đế mới lên ngôi là Yên Chiêu Vương muốn phục thù nên ra sức mời gọi người
hiền tài ra giúp trị nước an dân.
Yên
Chiêu Vương hỏi ý kiến đại thần Quách Ngỗi 郭隗, Quách Ngỗi kể cho Yên Chiêu
Vương nghe câu chuyện ngàn lượng vàng
mua bộ xương khô:
Thời
xưa, có một vị quân vương ban bố cáo thị, muốn mua một con thiên lí câu với
giá một ngàn lượng vàng, qua 3 năm vẫn chưa có. Lúc bấy giờ có một người hầu cận
mang một ngàn lượng vàng đi tìm. Cuối cùng sau 3 tháng tìm được con ngựa câu
tài giỏi, nhưng đáng tiếc là nó đã chết. Người đó liền bỏ ra 500 lượng vàng mua
lấy bộ xương ngựa. Vị quân vương tức giận bảo rằng:
Ta cần là một con tuấn mã, nhà
ngươi lại lấy 500 lạng mua về đống xương vô dụng!
Người
hầu thưa rằng:
Nếu bộ xương con thiên lí mã mà
có thể bán được 500 lượng, thế thì giá tiền một con thiên lí mã còn sống phải
đáng giá cả ngàn lượng. Sau khi tin này mà truyền ra, thiên hạ cho rằng ngài là
người rất yêu quý ngựa hay, họ sẽ tranh nhau đưa thiên lí mã tới để được ngài
ban thưởng.
Quả
nhiên, chưa tới một năm, mọi người từ các nơi tấp nập đến dâng thiên lí mã.
Sau
khi kể xong, Quách Ngỗi nói rằng:
Nếu đại vương muốn chiêu nạp hiền
tài thì trước tiên nên dùng thần, người có tài đức sẽ nghĩ rằng: Ngay cả người
bình thường như Quách Ngỗi mà cũng được trọng dụng thế thì họ đương nhiên sẽ được
đãi ngộ theo nghi lễ cao hơn.
Yên
Chiêu Vương bèn ra lệnh xây cho Quách Ngỗi phủ đệ hoa lệ, đồng thời tôn ông ta
làm thầy. Tin tức truyền đi, hiền tài bốn phương đua nhau đến nước Yên. Yên
Chiêu Vương nhờ những hiền tài lương tướng đó, trải qua 28 năm quyết chí tự cường,
cuối cùng liên hợp với Tần, Sở đánh bại nước Tề, thu phục lại đất đai đã mất.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 11/01/2013
Dịch từ nguyên tác
Trung văn
THIÊN KIM MÃI CỐT
千金买骨
Trong quyển
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật