CẶP CÂU ĐỐI CỦA TRỊNH BẢN KIỀU Ở TIỆM TRÀ
ĐƯỢC VIẾT RA TRONG TRƯỜNG HỢP NÀO?
Trịnh Bản Kiều 郑板桥 tại nơi làm quan, mỗi khi
ra ngoài chỉ mặc thường phục, không dẫn theo tuỳ tùng để tiện việc quan sát dân
tình.
Một lần nọ, Trịnh Bản Kiều mặc một bộ
đồ cũ đi dạo trên đường, nhìn thấy một tiệm trà, phía trước rộng rãi, liền bước
vào. Chủ tiệm trông thấy bộ dạng của Trịnh Bản Kiều, có ý xem thường, miễn cưỡng
nói: Toạ! 坐! Trà! 茶! (ngồi! trà!)
Mấy ngày sau, Trịnh Bản Kiều mặc một bộ
đồ tương đối chỉnh tề, lại đến tiệm trà hôm nọ. Chủ tiệm nhìn một hồi rồi cao
giọng nói: Thỉnh toạ! 请坐, Thế trà! 沏茶 (mời ngồi!
pha trà!). Người hầu bàn dẫn Trịnh Bản Kiều vào trong. Trà pha cho ông không phải
loại có sắc không có vị, mà là loại có hương thơm.
Lại qua mấy ngày sau nữa, Trịnh Bản Kiều
ăn mặc đàng hoàng hơn, cử chỉ phong nhã bước vào tiệm. Chủ tiệm vừa mới thấy đã
vội đứng lên, một mặt cúi đầu khom lưng biểu thị sự hoan nghinh, một mặt cao giọng
nói vang: Thỉnh thượng toạ 请上坐! Thế hảo trà! 沏好茶! (mời ngồi
trên! pha trà ngon!) Người hầu bàn nghe qua vội chạy xuống lầu, khom lưng mời
Trịnh Bản Kiều lên lầu. Trên lầu không giống dưới lầu, người hầu bàn cung kính
hỏi:
Lão gia thích uống loại trà nào?
Trịnh
Bản Kiều đáp rằng:
Bích Loa Xuân.
Chẳng mấy chốc, người
hầu bàn từ dưới lầu bưng lên khay trà với ấm và chén tử sa, nhẹ nhàng đặt trên
kỉ, thuận tay rót ra một chén, và nói rằng:
Lão gia, mời dùng trà.
Trà có màu vàng nhạt với một mùi hương thanh khiết. Trịnh Bản
Kiều nâng chén hớp một ngụm, gật gật đầu, sau đó đưa mắt nhìn lên hai bên vách,
trong mấy bức chữ có bức hoạ “sơ trúc quái thạch” 疏竹怪石 của mình. Đương lúc nghĩ suy, Trịnh Bản Kiều bỗng
nghe từ dưới lầu vang lên tiếng chào như giống như tiếng chào lúc ông bước
vào. Không ngờ vị khách mới vào là người chuyên lo việc giấy tờ ở quan thự của
Trịnh Bản Kiều. Người nầy có quan hệ mật thiết với chủ tiệm. Ông ta muốn nhân
cơ hội này cất nhắc chủ tiệm, liền chỉ bức hoạ trên vách nói với chủ tiệm rằng:
Ông biết không? Bức
hoạ này chính là thủ bút của huyện đài đại nhân đây. Nhân hôm nay đại nhân cao
hứng, ông xin đại nhân viết cho ông mấy chữ để treo, đảm bảo công việc làm ăn của
ông sẽ được thịnh vượng.
Chủ tiệm vô cùng vui mừng liền đem giấy bút ra, tự tay trải
giấy mài mực. Trịnh Bản Kiều đến bên bàn, lấy bút chấm mực, viết ra một cặp câu
đối :
Toạ thỉnh toạ thỉnh thượng toạ
Trà thế trà thế hảo trà.
坐请坐请上坐
茶沏茶沏好茶
Đây chính là cặp câu đối của Trịnh Bản
Kiều ở tiệm trà, cặp đối này phản ánh rõ bộ mặt của chủ tiệm đã dựa vào kinh tế,
địa vị của khách mà có cách tiếp đãi khác nhau.
CHÚ
THÍCH CỦA NGƯỜI DỊCH
TRỊNH
BẢN KIỀU 郑板桥 (1693 – 1765): tên Nhiếp 燮, tự Khắc Nhu 克柔, hiệu Bản Kiều 板桥, người Hưng Hoá 兴化, Giang Tô 江苏, thư hoạ gia, văn học gia đời Thanh. Ông đậu Tú
tài thời Khang Hi, đậu Cử nhân thời Ung Chính, đậu Tiến sĩ thời Càn Long. Trịnh
Bản Kiều là một trong “Dương Châu bát quái” 扬州八怪.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 15/11/2012
Dịch từ nguyên tác Trung văn
TRỊNH BẢN KIỀU ĐÍCH TRÀ LÂU THƯ LIÊN
THỊ NHƯ HÀ TẢ ĐÍCH?
郑板桥的茶楼书联
是如何写的?
Trong quyển
ẨM TRÀ BẢO KIỆN 500 VẤN
饮茶保健 500 问
Nhiều tác giả
Nhân dân quân y xuất bản xã,2002.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật