Dịch thuật: Người lái đò ra vế đối thử thư sinh Cám Châu

NGƯỜI LÁI ĐÒ RA VẾ ĐỐI

THỬ THƯ SINH CÁM CHÂU

          Ở Giang Tây 江西 có một con sông chảy từ nam đến bắc xuyên qua toàn tỉnh, con sông này gọi là Cám giang 赣江. Trước đây khi chưa có trạm thuỷ điện, vùng thượng du Cám giang từ thành phố Cám Châu 赣州 đến huyện Vạn An 万安 có bãi đá sông hiểm trở gọi là “Thập bát than” 十八滩, bên kia Cám Châu là bãi Bạch giản 白涧. Nơi bãi Bạch giản có một chiếc đò đưa khách buôn qua lại Cám Châu, người lái đò rất giỏi làm thơ và câu đối. Một ngày nọ, thời tiết sáng trong, mặt trời trên cao chiếu rọi, 3 vị thư sinh thuê thuyền du lãm Chương giang 章江, chi lưu thượng du của Cám giang (tại phía nam Bát Cảnh Đài 八境台 của Cám Châu). Khoảng chừng 9 giờ sáng, đang lúc sắp nhổ neo, con gà trống trắng của nhà ở bên kia bãi Bạch giản hướng đến mặt trời vươn cổ gáy vang. Người lái đó cười nói với các thư sinh rằng:

          Các vị, tôi có một vế đối, xin các vị đối lại, ý các vị như thế nào?

          Ba vị thư sinh đều bằng lòng. Người lái đò liền nói:

Vế đối của tôi miêu tả con gà trống trắng đang gáy

Bạch giản than bạch kê đề bạch nhật

白涧滩白鸡啼白日

(Nơi bãi Bạch giản, gà trắng gáy trời sáng)

          Ba vị thư sinh suy nghĩ, đây là vế đối tức cảnh, lấy cảnh vật trước mắt làm đề tài. Ba chữ “nhật” được lặp lại, quả là khó. Một vị Tú tài trấn tĩnh, miệng đọc đi đọc lại, từ trong người lấy ra quyển “Lạp ông đối vận” 笠翁对韵 lật tìm. Người lái đò chèo trên dòng nước ngược, bất giác đã tới Tây môn của Cám Châu. Một vị thư sinh muốn dùng “Tây tân lộ” 西津路 để đối (một con đường ở Tây môn thành Cám Châu), nhưng không đối được. Lúc bấy giờ đò đã đến bến Dương Mai 杨梅 (địa danh), một vị thư sinh khác muốn dùng “Dương Mai độ” 杨梅渡 để đối, nhưng cũng không được, rất khó tìm 3 từ biểu thị màu sắc ở vị trí tương ứng. Lúc ấy, đò đã đi qua 5 dặm đình, và đã đến giờ Thân, ba vị thư sinh vẫn còn đang lao tâm khổ tứ tìm kiếm. Đò tiếp tục ngược dòng, vừa lúc đến bến Hoàng Kim 黄金 (địa danh), con chó vàng bên kia bờ sủa vang. Một vị thư sinh xúc cảnh sinh tình, chợt tỉnh ra, nói lớn với người lái đò:

Đối được rồi, đối được rồi. Vế đối của tôi là:

Hoàng kim độ hoàng cẩu phệ hoàng hôn.

黄金渡黄狗吠黄昏

(Tại bến Hoàng Kim, chó vàng sủa chiều hôm)

          Người lái đò gật đầu, luôn miệng khen hay.

Cặp đối:

Bạch giản than bạch kê đề bạch nhật

Hoàng kim độ hoàng cẩu phệ hoàng hôn.

白涧滩白鸡啼白日

黄金渡黄狗吠黄昏

Nơi bãi Bạch giản, gà trắng gáy trời sáng

Tại bến Hoàng Kim, chó vàng sủa chiều hôm

                                                                   Huỳnh Chương Hưng

                                                                  Quy Nhơn 18/10/2012

Dịch từ nguyên tác Trung văn

THUYỀN CÔNG KHẢO CÁM CHÂU THƯ SINH ĐỐI TỬ

船工考赣州书生对子

Trong quyển

KHINH TÙNG HỌC ĐỐI LIÊN

轻松学对联

Tác giả: Nghiêm Ân Huyên 严恩萱

                      Nghiêm Khảo Lượng 严考亮

Quảng Châu – Kí Nam đại học xuất bản xã, 2005.