ĐIỆN BẢO HOÀ
Điện Bảo Hoà 保和 là một trong 3 điện thuộc khu vực ngoại triều của Cố cung, nằm sau điện Trung Hoà. Điện được hoàn thành vào năm Vĩnh Lạc 永乐 thứ 18 (năm 1420), lúc đầu có tên là điện Cẩn Thân 谨身. Thời Gia Tĩnh 嘉靖 bị hoả tai, sau khi trùng tu đổi tên là điện Kiến Cực 建极. Năm Thuận Trị 顺治 thứ 2 nhà Thanh (năm 1645) lại đổi là điện Bảo Hoà 保和, ý nghĩa là:Chí bất ngoại trì, điềm thần thủ chí
志不外驰, 恬神守志
(Chí không để ruổi rong nơi khác, thần thái điềm tĩnh để giữ chí)
Ý nói thần chí chuyên nhất, giữ sự hài hoà trong vũ trụ mới có thể thần thọ an khang, thiên hạ thái bình.
Điện Bảo Hoà rộng 9 gian, sâu 5 gian, diện tích kiến trúc là 1240m2, cao 29,5m. Mái trùng thiềm, lợp ngói hoàng lưu li, nơi góc thiềm trên và dưới đặt 9 tượng con thú nhỏ. Trong điện lát gạch vàng, bảo toạ chạm lộng sơn vàng toạ bắc hướng nam. Kiến trúc đã dùng lối giảm trụ, thiềm trước trong điện giảm bớt 6 trụ , khiến không gian rộng ra.
Hai triều Minh Thanh sử dụng điện Bảo Hoà khác nhau. Đời Minh, trước những lễ lớn, hoàng đế thường thay áo ở đây. Đời Thanh hàng năm vào lúc Trừ tịch, ngày 15 tháng Giêng, hoàng đế ban yến cho ngoại phiên (1) và vương công nhất phẩm, nhị phẩm, ban yến cho phụ thân của phò mã, gia quyến các quan cùng điện thí đều cử hành tại điện Bảo Hoà. Cuối năm, Tông nhân phủ, bộ Lại tại điện Bảo Hoà vô sổ bộ quân Mãn, quân Mông Cổ, quân Hán, cùng ngoại phiên Hán chức , hoàng sách thế chức (2) các tỉnh. Năm Thuận Trị thứ 3 (năm 1646) đến năm thứ 13 (năm 1656), hoàng đế Thuận Trị Phúc Lâm 福临 từng cư trú ở điện Bảo Hoà, lúc bấy giờ gọi là “Vị Dục cung” 位育宫, hôn lễ của ông cũng cử hành ở đây. Khang Hi 康熙 từ lúc lên ngôi cho đến năm thứ 8 (năm 1669) cũng cư trú ở điện Bảo Hoà, lúc đó gọi là “Thanh Ninh cung” 清宁宫. Đời Thanh, bắt đầu từ thời Càn Long 乾隆 điện thí được tổ chức ở đây.
CHÚ THÍCH CỦA NGƯỜI DỊCH
(1)- NGOẠI PHIÊN 外藩: tức các Vương Hầu có đất phong, cũng chỉ quan lại cấp cao của địa phương.
(2)- HOÀNG SÁCH THẾ CHỨC 黄册世职:
HOÀNG SÁCH 黄册: sổ hộ tịch của Tông nhân phủ đời Thanh.
THẾ CHỨC 世职: chức vị được thừa tập do đời trước truyền lại.
Sổ bộ ghi chép về hộ tịch cùng chức vị được thừa tập của Tông nhân phủ đời Thanh.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 15/9/2012
Dịch từ nguyên tác Trung văn
NGỤ Ý HOÀ HÀI, AN KHANG ĐÍCH BẢO HOÀ ĐIỆN
寓意和谐, 安康的保和殿
Trong quyển
TRUNG QUỐC VĂN MINH KÌ TÍCH
中国文明奇迹
Chủ biên: Mặc Nhân (墨人)
Trung Quốc hí kịch xuất bản xã, 2006.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật